رایجترین مشکلات دستگاههای جوش و راهکارهای حل آنها
دستگاههای جوش، قلب تپنده هر کارگاه جوشکاری هستند و نقشی حیاتی در اتصال قطعات فلزی ایفا میکنند. با وجود پیشرفتهای چشمگیر در طراحی و ساخت این دستگاهها، مانند هر وسیله صنعتی دیگری، ممکن است با مشکلاتی مواجه شوند که روند کار را مختل کرده و کیفیت جوش را تحت تاثیر قرار دهند. آشنایی با عیوب رایج و روشهای رفع آنها، برای هر جوشکار و متخصصی ضروری است تا بتواند به سرعت مشکلات را تشخیص داده و از توقف طولانی مدت کار جلوگیری کند. در این مقاله به بررسی برخی از رایجترین مشکلات دستگاههای جوش و راهکارهای حل آنها میپردازیم.
-
عدم روشن شدن دستگاه جوش:
یکی از ابتداییترین مشکلاتی که ممکن است با آن روبرو شوید، روشن نشدن دستگاه جوش است. دلایل متعددی میتواند منجر به این وضعیت شود:
- بررسی منبع تغذیه: اولین قدم، اطمینان از اتصال صحیح دستگاه به پریز برق و وجود ولتاژ مناسب است. فیوزها و کلیدهای مدار را بررسی کنید که سالم باشند و جریان برق به دستگاه برسد.
- بررسی کابلها و اتصالات: کابل برق، کابل اتصال انبر و اتصال زمین را به دقت بررسی کنید که هیچگونه قطعی، پارگی یا شل شدگی در آنها وجود نداشته باشد. اتصالات شل میتوانند مانع از انتقال جریان الکتریکی شوند.
- مشکلات داخلی دستگاه: اگر موارد بالا سالم بودند، احتمال وجود مشکل در قطعات داخلی دستگاه مانند ترانسفورماتور، برد الکترونیکی یا کلید اصلی وجود دارد. در این صورت، توصیه میشود با یک تکنسین متخصص تماس بگیرید.
-
قوس الکتریکی ضعیف یا ناپایدار:
قوس الکتریکی، عامل اصلی ذوب و اتصال فلزات است. ضعف یا ناپایداری آن میتواند کیفیت جوش را به شدت پایین بیاورد.
- تنظیمات نامناسب جریان: اطمینان حاصل کنید که جریان جوشکاری با نوع و ضخامت فلز و الکترود مورد استفاده مطابقت دارد. تنظیمات نادرست میتواند منجر به قوس ضعیف یا پاشش زیاد شود.
- مشکلات اتصال زمین: اتصال زمین نامناسب یا شل میتواند باعث ناپایداری قوس شود. مطمئن شوید که گیره اتصال زمین به طور محکم به قطعه کار متصل شده و سطح تماس آن تمیز باشد.
- کیفیت پایین الکترود: استفاده از الکترودهای نامرغوب، مرطوب یا قدیمی میتواند قوس الکتریکی را تحت تاثیر قرار دهد. از الکترودهای مناسب و با کیفیت استفاده کنید و آنها را در شرایط مناسب نگهداری کنید.
- فاصله نامناسب الکترود تا قطعه کار: حفظ فاصله مناسب بین الکترود و قطعه کار برای داشتن قوس پایدار ضروری است. این فاصله معمولاً به اندازه قطر الکترود است.
-
پاشش زیاد (Spatter):
پاشش ذرات مذاب به اطراف محل جوش، علاوه بر ایجاد ظاهر نامناسب، میتواند خطرناک نیز باشد.
- جریان جوشکاری بیش از حد: تنظیم جریان بالاتر از حد مجاز میتواند منجر به پاشش زیاد شود. جریان را متناسب با نوع و ضخامت فلز تنظیم کنید.
- زاویه نامناسب الکترود: زاویه نادرست الکترود نسبت به قطعه کار میتواند باعث پاشش شود. معمولاً زاویه 90 درجه برای جوشکاری تخت توصیه میشود.
- طول قوس بلند: قوس الکتریکی بیش از حد بلند، احتمال پاشش را افزایش میدهد. سعی کنید طول قوس را کوتاه و یکنواخت نگه دارید.
- وجود آلودگی روی قطعه کار: وجود زنگ زدگی، روغن، رنگ یا سایر آلودگیها روی سطح قطعه کار میتواند باعث پاشش شود. قبل از جوشکاری، سطح را به خوبی تمیز کنید.
-
چسبندگی الکترود به قطعه کار:
چسبیدن الکترود به قطعه کار، یکی از مشکلات رایج به ویژه برای جوشکاران مبتدی است.
- جریان جوشکاری بسیار کم: اگر جریان تنظیم شده بسیار پایین باشد، حرارت کافی برای ذوب الکترود و قطعه کار ایجاد نمیشود و الکترود میچسبد. جریان را افزایش دهید.
- فشار بیش از حد الکترود: اعمال فشار زیاد به الکترود در ابتدای کار میتواند باعث چسبیدن آن شود. به آرامی الکترود را به قطعه کار نزدیک کنید.
- زاویه نامناسب شروع جوشکاری: شروع جوشکاری با زاویه نامناسب میتواند منجر به چسبندگی شود. سعی کنید با زاویه حدود 70-80 درجه شروع کنید.
-
گرم شدن بیش از حد دستگاه جوش:
گرم شدن بیش از حد دستگاه میتواند به قطعات داخلی آسیب برساند و عمر مفید آن را کاهش دهد.
- کارکرد طولانی مدت بدون وقفه: استفاده مداوم از دستگاه برای مدت طولانی، به ویژه در جریانهای بالا، میتواند باعث گرم شدن آن شود. به دستگاه اجازه دهید در فواصل زمانی مناسب خنک شود.
- مسدود شدن مسیر تهویه: اطمینان حاصل کنید که دریچههای تهویه دستگاه مسدود نشده باشند و جریان هوا به خوبی در داخل آن گردش کند. گرد و غبار و آلودگیها را به طور منظم تمیز کنید.
- جریان جوشکاری بیش از حد: استفاده از جریان بالاتر از ظرفیت دستگاه میتواند باعث گرم شدن بیش از حد شود. از محدوده جریان توصیه شده برای دستگاه خود تجاوز نکنید.
- مشکل در فن خنک کننده: اگر فن خنک کننده دستگاه به درستی کار نکند، گرما به خوبی دفع نمیشود. عملکرد فن را بررسی کنید و در صورت نیاز آن را تعمیر یا تعویض کنید.
-
صدای غیرعادی از دستگاه:
شنیدن صداهای غیرعادی مانند وزوز بلند، تق تق یا جرقه زدن میتواند نشانهای از وجود مشکل در دستگاه باشد.
- اتصالات شل: اتصالات شل در کابلها یا قطعات داخلی میتوانند باعث ایجاد صداهای غیرعادی شوند. تمام اتصالات را بررسی و محکم کنید.
- مشکلات داخلی: صداهای غیرعادی ممکن است ناشی از مشکلات در ترانسفورماتور، سیم پیچها یا سایر قطعات داخلی باشد. در این صورت، بهتر است با یک متخصص مشورت کنید.
-
بوی سوختگی:
استشمام بوی سوختگی از دستگاه جوش، هشداری جدی است و نشان میدهد که احتمالاً یکی از قطعات داخلی دچار آسیب شده است. در این صورت، فوراً دستگاه را خاموش کرده و از آن استفاده نکنید و با یک تکنسین مجرب تماس بگیرید.
نگهداری پیشگیرانه: بهترین راه حل برای جلوگیری از عیوب
بهترین راه برای مقابله با مشکلات دستگاه جوش، پیشگیری از آنها است. نگهداری منظم و صحیح میتواند عمر مفید دستگاه را افزایش داده و از بروز بسیاری از عیوب جلوگیری کند. برخی از اقدامات پیشگیرانه عبارتند از:
- تمیز کردن منظم دستگاه: گرد و غبار و آلودگیها میتوانند باعث اختلال در عملکرد و گرم شدن بیش از حد دستگاه شوند.
- بررسی دورهای کابلها و اتصالات: اطمینان حاصل کنید که کابلها سالم و اتصالات محکم هستند.
- نگهداری صحیح الکترودها: الکترودها را در محیط خشک و دور از رطوبت نگهداری کنید.
- رعایت ظرفیت دستگاه: از دستگاه در محدوده جریان و ولتاژ توصیه شده استفاده کنید.
- سرویس دورهای توسط متخصص: در فواصل زمانی معین، دستگاه را برای بررسی و سرویس به یک تکنسین متخصص بسپارید.
نتیجهگیری:
آشنایی با عیوب رایج دستگاههای جوش و روشهای رفع آنها، به جوشکاران کمک میکند تا مشکلات را به سرعت تشخیص داده و با انجام اقدامات لازم، از توقف کار و کاهش کیفیت جوش جلوگیری کنند. با این حال، در صورتی که با مشکلات پیچیده و جدی روبرو شدید، همواره توصیه میشود از یک متخصص کمک بگیرید. همچنین، به یاد داشته باشید که نگهداری پیشگیرانه، بهترین راه برای اطمینان از عملکرد صحیح و طول عمر بالای دستگاه جوش شما است.